EUSKADIKO ORKESTRA

Euskadiko Orkestra

Biziki gogoratzen dut txikitan musikari klasikoan trebatutako musikari bati euskal musika tradizionala jotzen entzun nuela pianoan; betirako aldatu ninduen esperientzia izan zen. AEBetan berriro ere hori bizitzeko gogoa nuen, beraz, Euskadiko Orkestra sarean ezagutzea opari harrigarri eta eder bat baino ez zen.” – ebaluatzailea, BEOko Kontseiluko kidea

Euskadiko Orkestra (BNO) 1982an sortu zen nazio mailako orkestra gisa, garai guztietako musika sinfonikoa hezteko konpromisoa hartu zuen, euskal musikaren sorrera eta hedapena azpimarratuz. Orkestrak 100 kontzertu baino gehiago ematen ditu denboraldi bakoitzean. Bilboko Euskalduna Aretoan, Donostiako Kursaal Auditorioan, Gasteizko Principal Antzokian eta Iruñeko Baluarte Auditorioan ematen du. Haien egungo zuzendari nagusia Robert Treviño mexikar-amerikarra da.

BNOk eskuzabaltasunez esperientzia ugari eskaintzen dizkigu bere lana pertsonalki gozatzeko gai ez garenontzat. Euren lineako liburutegian beste musikari batzuekin egindako kolaborazioak daude, esaterako HuntzaKalakan, edo Izaro… edo euskal konpositore baten identitatea arakatzea, esaterako Ravel, edo txistua barne hartzen duen pieza bat, esaterako Gutizia, edo nahasketa sinestezina Kepa Junkera.

Zure jam edozein dela ere, arakatu Euskadiko Orkestrak bere webgunean eta YouTube kanalean eskaintzen duena, sakatu play, igo bolumena, itxi begiak eta gozatu.

EUSKAL HERRIA: SUKALDARIAKO BIDAIA JANARI MAITEAREN PARADISUAN BARRENA

sukaldaritza liburu bat

Hazitzean, Gateau euskara oinarrizkoa zen familiako edozein urtebetetze edo afaritan. Marti Buckleyren sukaldaritza liburuan La Vina Cheesecake aurkitu ondoren, familiaren gogokoena bihurtu da eta orain familia-funtzioko postreen txandaketaren parte da! Sukaldatzea/gozatzea gustatzen ez bazaizu ere, liburu hau Euskal Herriko argazki txundigarriz beteta dago eta irakurtzea merezi du (lagun eta senideentzako kafe-mahai liburu bikaina ere izango litzateke begiratzeko!).” – ebaluatzailea, BEOko Kontseiluko kidea


Euskal sukaldaritza-liburu bikain baten bila bazabiltza, ez bilatu Marti Buckley idazle sarituaren Basque Country: A Culinary Journey Through a Food Lover's Paradise baino gehiago. Euskal plater enblematikoen errezetaz beteta ez ezik, Buckleyk Euskal Herriko, kultura eta ohituren istorioak eta argazkiak nahasten ditu liburuan zehar. Hozkailura zerbait goxoa prestatzera joan gabe orrialde batzuk igarotzen badituzu, Euskal Herrira egin duzun azken bisita gogoratzen edo lehenbailehen bidaia bat antolatzea pentsatuko duzu!

Alderik onena: Buckleyren hurrengo liburua pintxoei buruzkoa da eta apirilaren 9an aterako da. “Pintxoen liburua: Ezagutu Euskal Herriko mitiko txikiak” izenburupean, 70 errezeta baino gehiago ditu, haien istorioa eta sortu ziren tabernak nabarmenduz. Liburuak saltzen diren leku guztietan eska dezakezu aldez aurretik, Amazon barne.

JOANES EDO EUSKAL BALETZAILEA 

eleberri grafikoen trilogia

Zubiagak lan zoragarria egiten du bere fikzio historikoaren trilogian zehar bere irakurleak euskal baleen arrantzari buruz entretenituz eta heziz. Gustura irakurri dut trilogia hau, eta asko ikasi dut Euskal Balea Ehizaren historiaz. ” – ebaluatzailea, BEOko Kontseiluko kidea

Joanes edo Euskal Baleazalea Guillermo Zubiagak idatzitako eleberri grafikoen trilogia da. Ordena sekuentzialean, The Flying Whaleboat, Whale Island eta Priest of Pirates dira. Zubiagak Garat narratzailea aurkezten du eta berehala hasten da irakurleari Joanes, pertsonaia nagusia edo euskal patroiari buruzko aurrekariak ematen. Pertsonaia hau Kanadan 1584an hil zen Gipuzkoako Orioko Joanes de Etxaniz baleontzi errealean inspiratu zen.  

Fikzio historikoaren trilogia hau Joanesek bizitako espedizio zirraragarriz beteta dago. Balearen arrantza ez ezik, euskal mitologia, sorginkeria eta pirateria ere biltzen ditu trilogia honek. Edukia eta hizkuntza dela eta, umeei gutxienez hamalau urte izatea gomendatuko nieke irakurtzeko.

EUSKAL ONDAREAREN ZINEA

dokumental labur bat

“Euskal Zine Zikloa antolatzen dugun 20. Urteurrena abiarazten ari garela, pentsatu nuen zentzuzkoa izango zela euskal zinemagintzaren historiari buruz pixka bat gehiago ikastea. Hau ez da soilik euskal kultura zer den eta bere herriarentzat esan nahi duena, baizik eta bizirik iraun duen historia korapilatsuaren eraginez zinemagintzaren historian nola eragin duen”. – ebaluatzailea, BEOko Kontseiluko kidea

“Basque Heritage Cinema” gutxi gorabehera 35 minutuko iraupena duen dokumental laburra da, eta ikuslea Euskal Herriko nortasuna eta politika ahalik eta ondoen artikulatzen duten zinema-bidaietan barrena ibiltzen da. Rob Stone zuzendariak euskal zinemagintzaren ekintzak bere ingurunearen eragina izan zuenaren isla zuzena ez ezik, euskal kultura gerora nola adierazi zen ere erakusten du, dela historiaren ikuspegi bakar baten bidez, dela hura erromantizatuz. Nolanahi ere, pelikula honek euskal jendea filmetan nola islatzen den arreta handiz ikustea eta “euskaldun izatea” zinemetan zinez islatu den edo izan daitekeen pentsatzeko erronka jartzen du.

AMAYA F. / Finalista

Emakumeen Ahalduntzea
Sormenezko pieza original baten bidez (idatzizkoa, performancea edo bisuala), arakatu zure bizitzako emakume euskaldun batek nola eragin dizun eta zure euskal identitatea nola moldatu duen erakusteko moduak.

Nire ahozko hitza nire familiako emakume euskaldunen hainbat belaunalditan inspiratuta dago, nire birramonetik hasi eta nire amarekin eta nirekin amaituz. Emakume hauetako bakoitzaren ezaugarriak eta gure euskal kultura bizirik mantentzeko gainditu zituzten oztopoak deskribatzen ditut, eta, aldi berean, nire euskal kulturarekiko zaletasuna areagotu eta bultzatuz. 

Euskarazko hainbat hitz erabiltzen ditut, beraz hona hemen itzulpenen zerrenda:

Emakumeak = “emakumeak”
Machi = "birramona"-ren maitasun terminoa
Basseri = 'baserria'
Amaiur, Nafarroa = herri euskalduna
Tia = maitasun terminoa "izeba-amona"rentzat
Ainhoa, Iparralde = herri euskalduna
Amachi = "amona"
Euskal Herria = “Euskal Herria”
NABO = Ipar Amerikako Euskal Erakundea
Pazientzia = “pazientzia”
Ama = “ama”
Trikitixa = Euskal akordeoia
Txistu = Euskal flauta
Udaleku = Basque culture camp
Gazteak = Euskal Herriko gazte taldea
Oinkaris = Euskal dantza taldea
Txantxangorriak = Euskal akordeoi eta perkusio taldea

Azken aipua,”Izango gara; garelako izango dira”, euskarazko esaera bat da.


Naiara G. / Finalista

Emakumeen Ahalduntzea
Sormenezko pieza original baten bidez (idatzizkoa, performancea edo bisuala), arakatu zure bizitzako emakume euskaldun batek nola eragin dizun eta zure euskal identitatea nola moldatu duen erakusteko moduak.

Nire burua asko ibiltzen da egunean zehar. Gehienetan pentsatzen dut nire amatxirekin (amonarekin) igarotako denboraz, eta zenbat denbora gehiago gustatuko litzaidake berarekin. Film labur honek berarekin dudan maitasuna eta miresmena nabarmentzen ditu. Beldur eta kezka ugari ditudan arren, lurrean mantentzen nauelako. Bizitza gehiena Oharriz izeneko auzo txiki baten amaieran dagoen etxean igaro badu ere (Nafarroan, Espainian), bere jakituriak eta pazientziak argitu naute. Dozenaka gizonen mahairako prestatzen espero zenetik, esan gabe geratu ziren amatasunaren zailtasunei aurre egiteko, orain bakarrik bizitzera, betidanik ezagutu duen etxeko erosotasuna uzteko gogo gutxirekin. Berarekin telefonoz hitz egitea aukera bat da, nahiz eta entzuteko arazoak dituenetik bere eskutitzak idaztea gustatu zaidan. Nire sarreran, nire amatxi-k zein inspirazio izan den niretzat eta nola irakatsi didan nire zalantzak inoiz ez uzten; bizitza hau laburregia da zalantzan igarotzeko. Eskerrik asko amatxi.


EMMA D.

Emakumeen Ahalduntzea
Sormenezko pieza original baten bidez (idatzizkoa, performancea edo bisuala), arakatu zure bizitzako emakume euskaldun batek nola eragin dizun eta zure euskal identitatea nola moldatu duen erakusteko moduak.

Nire familiako emakumeengandik inspiratu nintzen nire amak edo “Ama”k eta amonak benetan lagundu dutelako nire euskal identitatea osatzen, baina amak bereziki bultzatu du nire dantzarako zaletasuna. Nire amak 30 urte baino gehiago egin zituen dantzan eta beti eragin handia izan du nire ahizpengan eta bion gure kulturaren estimua eta dantzarako zaletasuna areagotzeko. 4 urte nituenetik dantzan ibili naiz eta azken zazpi urteetan Gauden Bat izeneko dantza talde zaharrenean egon naiz, hau da, "We Are One" esan nahi du. Azken urteotan, 7-12 urte bitarteko haurrei ere euskal dantza tradizionalak irakasten hasi nintzen hemen Chinon, CA, nire amak urte askotan egin zuen bezala hazten nintzen bitartean. Bere dantza estiloa, konfiantza eta bere kulturarekiko harrotasuna izan dira nire bizitzako inspiraziorik handiena, eta adinean aurrera egin ahala, are gehiago estimatzen joan naiz. Benetan gaur naizen emakume gazte bihurtu nau eta etorkizuneko belaunaldietako beste neska gazte batzuk ahalduntzera bultzatu nau.

KRISTINA F.

Emakumeen Ahalduntzea
Sormenezko pieza original baten bidez (idatzizkoa, performancea edo bisuala), arakatu zure bizitzako emakume euskaldun batek nola eragin dizun eta zure euskal identitatea nola moldatu duen erakusteko moduak.

AMATXI ZER XUXURU ZUEN

haurrentzako liburu bat

«Bi modutara oihartzuna izan zidan liburuak: nire baitan etorkinen alaba den haur gisa, eta zubi hau eraikitzeko lanean ari naizen Amatxi naizen bezala». – berrikuslea

“What Amatxi Whispered”, Zoe Bray-k idatzi eta ilustratutako haurrentzako liburua, istorio zoragarria da, eta bere hizkuntzaren eta istorioen bidez amaren euskal ondareaz jabetzen den Artemisia, amerikar jaiotako ume baten esentzia jasotzen du. Eta horrekin hunkituta dagoen arren, Artemisiak ez du guztiz ulertzen, amerikar gisa, amaren ondarea. Hala ere, bere Amatxi (amaren ama) lehen aldiz ezagutzeko Euskal Herrira bidaia batek hori aldatzen du. Bere euskal ondarea naturaren eta bere Amatxiren bizimoduaren bidez bizitzen du eta euskalduna izatea bera denaren parte dela ikasten du, bere sustraiak berarekin daudela beti, edonon.  

*Liburua ingelesez eta euskaraz idatzita dago eta 3 urte edo gehiagorako proposatzen da.

ZETAK

euskal musika talde bat

«Euskal abestiak sarean bilatu eta 'Akelarretan' topatu nuen. Zenbait aldiz jokatu nuen, eta laster, buruan sartu zitzaidan. Orain euskaraz ez dakigun arren jotzea, dantzatzea eta elkarrekin abesten saiatzea gustatzen zaigu; Zoriontsu sentiarazten nauen abesti sinple eta atsegina da. Haien beste abestiak entzuten hasi naiz eta berdin atseginak iruditu zaizkit”. -BEOko Kontseiluko kidea

ZETAK 2019an sortutako euskal musika taldea da. Euskal letrak dituen musika elektronikoagatik ezaguna, gaur egun milioika korronte dituen ZETAK-en musika aurki dezakezu. Spotify. Taldekideen artean Pello Reparaz ahotsean (lehen Vendetta ska taldekoa), Leire Colomo perkusioan, Gorka Pastor teklatuan eta sintetizadorea eta Iban Larrreboure baterian daude.

ZETAK-en azken diskoa 2020an sortu eta kaleratu zen, izenekoa Zeinen Ederra Izango Den. Dibertigarri hau musika bideoa Akelarretan euren abestietako bati, lagunekin eta familiarekin izandako momentu onak erakusten ditu 2020ko garai zalantzagarrietan. 

ZETAK 2023ko uztailaren 21ean ariko da hurrengo Donostiako 58. Jazzaldian, 58 Jazzaldian.